Merhaba. Ben İnşaat Yüksek Mühendisi Mehmet Öner Yeleğen.
Bugün yazımda size İnşaat Mühendisliğindeki çok önemli bir yanılgıdan bahsedeceğim.
Muhatap olduğum İnşaat Mühendislerinin çoğu, yani meslektaşlarımız genellikle şu şekilde bir ifadede bulunuyorlar: "Ben SAP2000’i çok iyi biliyorum, Tekla Structures'ı çok iyi biliyorum, ETABS'ı biraz biliyorum vs. gibi ifadeleri olmakta. Öncelikle bu bakış açısı tamamen yanlış. Neden yanlış diyecek olursanız SAP2000, ETABS vb. tüm yazılımlar bizim için birer hızlı hesap makinasından başka bir şey değildir. Yani ne demek istiyorum? Hatırlayın hepimizin üniversite yıllarında kullanmış olduğu hesap makineleri.
Hesap makineleri bize yapacağımız işlemlerin sonuçlarını hızlı bir şekilde verir. Yani elle çözmeye kalkarsak yapamayacağımız veya çok uzun sürede
yapacağımız işlemleri bu hesap makinası aracılığıyla öğrencilik yıllarımızda hızlı bir şekilde yapabiliyorduk. Aynen bunun gibi SAP2000, ETABS ve diğer tüm yazılımlar bizim normalde yapacağımız işlemleri hızlı yapmaktan başka bir işe yaramazlar. Dolayısıyla SAP2000 bilmek demek hesap makinası bilmek demek gibidir. Yani bunun aslında bir mantığı olmadığını görüyorsunuz. Aslında ben her zaman kursiyer adaylarımıza şunu söylüyorum; tüm yazılımları birer tencere gibi düşünün. Tencere nedir? İşlevi nedir? İçerisine yiyecekler konulur pişirilir ve bir yemek oluşturulur.
Eğer siz lezzetleri birbiriyle uyumlu, doğru miktarda ürünleri tencereye koyacak olursanız lezzetli bir yemek ortaya çıkar. Eğer ki siz birbiriyle ilgisi olmayan yiyecekleri bir araya koyacak olursanız da bu sefer lezzetsiz ve oransız bir yemek çıkacaktır. Aynen bu şekilde yazılımları da kullanırken eğer siz yanlış bir modelleme yaptıysanız, yanlış bir yükleme yaptıysanız, yönetmelikler ekseninde davranmadıysanız ve çıkan sonuçları yorumlayamıyorsanız dolayısıyla burada SAP2000, ETABS ve diğer tüm
yazılımların yapmış olduğu hesaplamalar aslında boşuna hesaplamalar olacaktır. Çünkü bu yazılımlar sizin kurmuş olduğunuz modeller üzerinden hesaplar yapar. Eğer siz modeli yanlış kurarsanız, mesnet koşullarını yanlış tanımlarsanız, yüklemeleri yanlış tanımlarsanız, yönetmeliklere dikkat etmezseniz dolayısıyla yapmış olduğunuz hesap tamamen yanlış olacaktır. Örnek vermek gerekirse mesela ETABS programında siz 25 cm-25 cm'lik bir kolon oluşturabilir ve bunun analiz ve tasarımını programa yaptırabilirsiniz. Fakat gelin görün ki Türk Bina Deprem Yönetmeliği 2018, minimum kolon boyutlarını 30 cm-30 cm olarak belirlemiştir. Dolayısıyla burada ETABS, SAP2000 gibi özellikle sonlu eleman çözümleri yapan yazılımlar sizi bu konularda uyarmaz. Yani sen burada yanlış bir modelleme yaptın veya yanlış bir hesap yapıyorsun genelde demezler. Dolayısıyla programı biliyorum demek yanlıştır. SAP2000 eğitimi var mı demek yanlıştır. Doğru olan nedir? Çelik yapılar proje mühendisliği öğrenmek istiyorum, betonarme yapılar proje mühendisliği öğrenmek istiyorum veyahutta betonarme yapılarda performans analizi yapabiliyorum. Doğru kelimeler bunlardır.
İnş. Yük. Müh. Mehmet Öner YELEĞEN
İstanbul Teknik Üniversitesi
